Türkiye türkçesindeki -miş ekinin dolaylılık ve dolaylılık-dışı kullanımlarında zamansal atıf

Bu makalede, Türkiye Türkçesindeki -miş ekinin dolaylılık ve dolaylılık-dışı kullanımlarında görülen zamansal ilişkiler, onun ve Türk dillerinde ona benzeyen şekillerin artzamanlı gelişimlerine bakılarak ele alınmaktadır. Zamansal atıf çerçevesinde, -miş ekinin olay zamanı, konuşma zamanı ve atıf zamanı şeklindeki farklı zamansal sıralanma ilişkilerini hangi anlamlar ve duygu değerleriyle birlikte ilettiği örneklerle gösterilmektedir. Zamansal sıralanma ilişkileri, görünüş-zaman kavram ve kategorilerine bağlı olarak değişmektedir. Türkiye Türkçesindeki bitimli -miş ekinin, tarihî olarak sonuçsallık bildiren eski bir sıfat-fiil olduğu bilinmektedir. Bu yüzden bu çalışma, sonuçsallığa ve bitmişliğe özgü zamansal anlamların, -miş ekinin dolaylılık ve dolaylılık-dışı bitimli kullanımlarına ne ölçüde yansıdığını göstermeyi amaçlamaktadır.

-miş eki ,

Zaman ,

Zamansal atıf ,

Görünüş ,

Dolaylılık ,

Sonuçsallık ,

Bitmişlik geçmişteki bitmişlik sonlanmışlık ,