Edebi eserlerin sadeleştirilerek yeniden yayımı üzerine uygulamalı bir örnek: nesl-i ahîr

7 Eylül 1908 - 5 Mart 1909 tarihleri arasında Sabah Gazetesi’nde tefrika edilmiş olan Nesl-i Ahîr, yazarın sağlığında ne kitap halinde yayımlanmış ne de sadeleştirilmiştir. Eserin elimizdeki tek nüshası 1990 yılında Şemsettin Kutlu tarafından Son Kuşak alt başlığı ile hazırlanan sadeleştirilmiş baskısıdır. Ancak Nesl-i Ahîr’in kitap halindeki bu tek baskısında, yeni harflere aktarma ve sadeleştirme işlemi sırasında orijinal metinden çok uzaklaşıldığı ve bu baskıyı hazırlayan Şemsettin Kutlu’nun tasarrufuyla Halit Ziya’nın ka-leminden çıkan metnin büyük ölçüde değiştirildiği görülmektedir.Kimsenin bir edebî metne müdahale ve özellikle yazarın üslûbunu değiştirme hakkı olmadığı gibi “büyük bir üslûpçu” olan Halit Ziya’nın sağlığında kitap halinde yayımlanmamış olsa bile bir eserinin yıllar sonra yayıma hazırlanırken böyle bir müdahaleye maruz kalması çok daha vahimdir. Nesl-i Ahîr’in bu sadeleştirilmiş baskısı ne yazık ki edebiyat araştırmacıları ve diğer disiplinlerin uzmanları ta-rafından bilimsel anlamda kullanılabilecek nitelikte olmadığı gibi sıradan okuyucu için de rahatlıkla takip edilebilecek bir anlatımdan uzaktır.Edebiyat biliminin ilk görevlerinden birisi malzemelerinin bir araya getirilmesi”, “metnin sahihliğinin” ortaya çıkarılmasıdır. Aksi takdirde “edebî eserlerin eleştirel tahlili ve tarihî çerçevesi içinde anlaşılması çok zorlaşabilir. Bu çalışmada halen Nesl-i Ahîr’in mevcut tek baskısı ile yazarı tarafından tefrika halinde gazetede bırakılmış nüshaları arasındaki fark ortaya koyulacak ve bu suretle orijinal metne zarar vermemek adına bir metnin edisyonunun zorluğuna ve ne kadar ciddi bir çalışmayı gerektirdiğine dikkat çekilecektir.

Edebi eser ,

Edisyon ,

Edisyonda kriterler ,

Sadeleştirme ,

Nesl-i Ahîr ,

Son Kuşak ,