Küresel bilgi ekonomisi ve stratejik aktivizm: uluslararası eğilimler ve türkiye tecrübesi

Küreselleşme yazınında ulus devletin sosyoekonomik kalkınma ve sınaî-teknolojik dönüşüm süreçlerinde oynayabileceği rol üzerinde yapılan temel tartışmalardan yola çıkılan bu çalışmada DTÖ rejimi bağlamında küresel yönetişim mimarisinin kamusal stratejik aktivizm girişimlerine etkisi incelenmiştir. “Bilgi ekonomisi” ya da yeni ekonominin başlıca sektörleri bağlamında OECD hükümetlerinin sanayi-teknoloji yönetişimi, risk sermayesi sağlanması, kamu alımları ve proje takipçiliği ile stratejik ihracat politikaları aracılığıyla ulusal girişimcilerini destekleyebilmek adına attıkları adımlara dikkat çekilmiştir. İncelenen tekno-ticaret politikalarının küreselleşme yazınında neoliberal eğilimli yazarlarca vurgulanan “marjinalleşme” süreçlerinden ziyade ulusal otoritelerin belli politika önceliklerine yoğunlaşarak daha dar kapsamlı, seçici, rafine ve sonuç alıcı müdahale formlarını tercih ettikleri vurgulanmıştır. Ardından gelişmekte olan ülkelerin bilgi ekonomisine geçiş noktasında tecrübe ettikleri sıkıntılara dikkat çekilmiş ve bu ülkelerin çok daha proaktif girişimlere ihtiyaçları olduğuna işaret edilmiştir. Bu bağlamda Türkiye gibi belli bir sanayi-teknoloji altyapısına sahip gelişmekte olan ülkeler için “stratejik-aktif devlet” kavramsallaştırması geliştirilerek ekonomik diplomasi, geleneksel uluslararası ilişkiler, yerel eksenli sosyoekonomik kalkınma politikaları ve tekno-ticaret politikaları merkezinde stratejik aktivizme odaklanacak böyle bir siyasi tipolojinin taşıması gereken özellikler ortaya konulmuştur.

Bilgi Ekonomisi ,

Tekno-ticaret Politikaları ,

Stratejik Aktivizm ,

Ekonomik Diplomasi ,

Knowledge Economy ,

Strategic Activism ,

Economic Diplomacy ,

Departing from basic debates in the globalization literature concerning the potential role of the nation state in fostering industrial/technological transformation, this study explores the impact of the global trade regulation regime around the WTO on national strategic activism. Steps taken by the OECD governments to support national entrepreneurs in the critical sectors of the “knowledge” or the “new economy” through industrial/technological governance, provision of venture capital, government procurement, project advocacy and strategic export policies are highlighted. It was concluded that the techno-trade policies studied indicate intensification of national economic interventionism into forms of more narrowly defined, selective and results-oriented areas, rather than the alleged marginalization purported by the neoliberal authors. Afterwards, problems faced by developing countries over the course of their efforts towards transition to a knowledge economy were underlined and it was stated that these countries needed even heavier doses of strategic activism on the part of public authorities. In this context, the ideal type of “strategic-active state” was proposed for developing countries equipped with a certain degree of industrial/technological infrastructure such as Turkey and the features of this ideal type such as focusing on economic diplomacy along with conventional international relations, local socioeconomic policies and techno-trade policies. 

Techno-trade Policies ,