Sadri maksudi'nin ölümünün 50. yılı anısına: sadri maksudi'nin hayatı ve maksudi'nin az bilinen

Araştırmanın Temeli: Bu araştırma, Sadri Maksudi'nin hayatı, fikirleri, Rusya Müslümanlarının hürriyet mücadelesindeki katkıları ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarındaki hizmetleri ile tek edebi eseri olan Maişet adlı romanı esas alınarak yapılmıştır. Araştırmanın Amacı: Türkiye'de bilim adamı, hukukçu ve siyasetçi olarak tanınan ve Türk kültür ve siyaset hayatında önemli hizmetleri bulunan Sadri Maksudi'nin hayatım ve hizmetlerini vefatının 50. yılı anısına Türk okuyucusuna yeniden hatırlatmak ve bugüne kadar gizli kalmış edebiyatçı kimliğini ortaya çıkarmak. Veri Kaynaklan: Başta kızı Adile Ayda'nın Sadri Maksudi Arsal'ın hayatı ve yaptıkları hakkında yazdığı biyografi olmak üzere, Maksudi hakkında Tataristan'da ve Türkiye'de yayınlanmış yazılar ve Maksudi'nin Arap harfli Tatarca yayınlanmış Maişet adlı romanı. Ana Tartışma: Maksudi, Sorbonne Hukuk Fakültesi'ni bitirip Kazan'a dönüşünden devnm sonrası Rusya'yı terk etmek zorunda kalmasına kadar geçen sürede Rusya Müslümanlarının hak ve hürriyetleri için çalışır. Her ne kadar Rusya Müslümanlarının hürriyetleri için siyasi hizmetleri bulunsa da Tatar milli kimliği oluşturma fikrinden hiç vazgeçmemiştir. Maişet romanını, Tatar edebi dili ve milli Tatar edebiyatı meydana getirme niyetiyle yazdığını romanın önsözünde açıkça ifade eder. Roman, Tatar milli kimliğinin inşasında önemli rol oynamıştır. Sonuçlar: SadriMaksudi, hayatı boyunca farklı coğrafyalarda Türkler ve Türklük için mücadele etmiş bir fikir ve devlet adamıdır. Rusya Müslümanlanna yaptığı hizmetler yüzünden devrim sonrası Rusya'yı terk etmek zorunda kalmış ve bir daha doğduğu topraklara dönememiştir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu'nun kurulmasında önemli rol oynamış, milletvekili olarak üç dönem mecliste görev yapmıştır. Sadri Maksudi'nin Maişet adlı romanı modern Tatar romanının ilk örnekleri arasındadır. Fakat Maksudi, Rusya Müslümanlarının hak ve hürriyetleri mücadelesinde aktif rol aldığından dolayı Maişet adlı romanı Sovyet dönemi edebiyat tarihlerinde yer almamıştır. Maksudi'nin Tatar milli kimliğinin inşasmda büyük etkileri olan Maişet romanına Tatar edebiyatı tarihi eserlerinde hak ettiği yer geç de olsa verilmelidir.

Sadri Maksudi ,

Maişet ,

Tatar Romanı ,

İdil-Ural Bölgesi ,

Rusya Müslümanları ,

Hadi Maksudi ,

Sadri Maksudi ,

Maishet ,

Tatar Novel ,

Research Premise: This research was based on Sadri Maksudi's life, his ideas, his contribution to the independancy struggle of the muslims of Russia, his services during the founding period of the Turkish Republic and his only novel called "Maişet". Research Goal: In Turkey SadriMaksudi is mainly known as a scientist, lawyer and politician. At his 50th death anniversary the goal of this research was to remember his life and contributons and to reveal his little role as a writer and novelist. Resources: The primary resources for this research was the biography of SadriMaksudi Arsal written by his daughter Adile Ayda, publications about him from Tataristan and Turkey and his novel "Maişet" published in Tatar using Arabic writing. Main Discussion: After finishing the Faculty of Law at the Sorbonne UniversityMaksudi returns to Kazan. Until he has to leave Russia after the revolution, he dedicates himself for the rights and independancy of theMuslims of Russia. Though he is very engaged in this struggle, he never gives up his idea of a national Tatar identity. In the forword of his novel "Maişet" he openly declares that his intention in writing this novel is to set the first step towards a national Tatar literature. His novel has an important role in the building of a Tatar national identity. Results: Throughout his life and in different countries Sadri Maksudi has struggled for Turks and Turkish identity. This struggle forces him to leave Russia after the revolution. He was never able to return to his country of birth. During the founding period of the Turkish Republic he played an important role building the Turkish Language Organization and the Turkish History Organization. He served three periods as a delegate in the National Assembly. Sadri Maksudi's novel "Maişet" is among the first examples of modern Tatar novels. Because of his engagement for the muslims of Russia his works do not appear in the Literature History of the Soviet Era. This novel had a great impact on the building of the Tatar national identity and should take its deserved place in the history of Tatar literature.

Idil-Ural Region ,

Muslims In Russia ,

Hadi Maksud ,