âşık tarzı şiir geleneğinde kalenderî türü

Halk şiirinde şekil ve tür tasnifine yönelik ulaşılabilen ilk eser Ahmet Talat Onay'ın ‚Türk Halk Şiirlerinin Şekil ve Nev'i‛ adlı eseridir. Bu çalışmayı Hikmet İlaydın'ın ‚Türk Edebiyatında Nazım‛ ve Hikmet Dizdaroğlu'nun ‚Halk Şiirinde Türler‛ adlı çalışması takip etmiştir. Son yıllara doğru bu çalışmalar artarak devam etmiştir. Her çalışma, türlerin daha iyi anlaşılabilmesi için monografik olarak ele alınması gerekliliğini ortaya koymuştur. Elinizdeki çalışmanın hareket noktası işte bu gerekliliktir. Çalışmanın giriş bölümünde kalenderîlerin birer şekil adı mı yoksa tür adı mı olduklarını anlamaya yönelik öz olarak halk şiirinde şekil ve tür konusuna değinilmiştir. Çalışma daha sonra iki bölüm halinde tasarlanmış, ilk bölümde kalender ve kalenderî kelimelerinin ne anlam ihtiva ettiği üzerinde durulmuştur. Kalenderi sözcüğü, sözcük anlamı dışında hem bir tarikatın hem de müzikal bir formun adı durumundadır. Bu kısımda bu anlamlar ayrıntılı olarak tartışılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde bir âşık şiiri türü olarak kalenderiler üzerinde durulmuştur. Önce şiir tasnifleri arasında nerede ve nasıl gösterildiği verilip bu şiirlerin neden kalenderi adı ile anıldığı araştırılmıştır. Daha sonra kalenderi denen şiirlerin şekil özellikleri üzerinde durulmuştur.

Kalenderi ,

Şekil ,

Tür ,

‚Form and Genre of Turkish Folk Poem‛ by Ahmet Talat Onay is regarded as the first work in terms of form and genre at folk poem. This work is followed by ‚Poem at Turkish Literature‛ of Hikmet İlaydın and ‚Genres at Folk Poem‛ of Hikmet Dizdaroğlu. These studies have recently continued to increase. Hence every study makes monographic study necessary in order to understand genres better. This necessity is the starting point of the study in question. In the introductory part of the study, the subjects of kinds and forms were briefly mentioned as regard to understanding whether Kalenders are kinds or forms. Later on, it was emphasized what the Kalender and words related to it mean. It was also expressed at which fields and in what respects Kalenders, which are names for both sect and a musical form are used. At this part, these meanings were discussed in detail. As for speaking about the second part of the study, Kalenders were emphasized as genre of Aşık poem. Moreover Kalenders were discussed in terms of where and how they are used and then the fact that why they have been called as Kalenders was researched. Finally, poems called Kalenders were studied for their form characteristics.

Kalenderi, ,

Form and Genre ,