Bir ekoeleştiri denemesi: behiç ak’ın tek kişilik şehir oyununda birey, toplum ve çevre ilişkileri

1980 sonrası Türk tiyatrosunun önemli oyun yazarlarından biri olan Behiç Ak, Tek Kişilik Şehir adlı oyununda ben merkezli yaşam biçimlerinin insan ilişkileri, doğa ve fiziksel çevre üzerindeki olumsuz etkilerini anlatır. Yalnızca kendi benine, kendi ihtiyaçla-rına odaklanan insanların içinde yaşadıkları kentten, doğadan ve birbirlerinden nasıl uzak-laştıklarını mizahi bir dil kullanarak ortaya koyar. Çevre sorunlarının tüm dünyada belirgin hale geldiği 1960'lı yıllardan itibaren ekolojik araştırmalar ön plana çıkar. Çevre ve onun bir parçası olan insan arasındaki ilişkilerin bir yazın kuramı olarak çevre- edebiyat bağlamın-da düşünülmesiyle de ekoeleştiri (çevreci eleştiri) kavramı ortaya atılır. Bu çalışmada çevre ve edebiyat ilişkisinden yola çıkarak Behiç Ak'ın Tek Kişilik Şehir oyunundaki insan ve mekân ilişkileri incelene-cektir. Öncelikle çevre, ekoloji ve ekoeleştiri kavramları üzerinde durulacak, eserin özeti verildikten sonra oyun; fiziksel ve kişisel me-kanlar, - mış gibi yaşamlar ve ekolojik sistemin iflası başlıkları altında değerlendirilecektir.

Behiç Ak ,

Tek Kişilik Şehir ,

Ekoeleştiri ,

One of the prominent playwrights of the post-1980 Turkish Theatre Behiç Ak tells the adverse effects of ego centric life styles on human realtions, nature and physical envi-ronment in his play Tek Kişilik Şehir. He humorously presents how people who are just focused on their egos, are alienated from each other and their environments. Since 1960s, when environmental prob-lems have become evident worldwide, ecolo-gical studies have come to the fore. And Ecocriticism has been put forward by consi-dering relations between environment and human as a literary theory in context of environmental-literature. In this study, based on environment and literature relationship, human and setting relationships in Behiç Ak's play Tek Kişilik Şehir have been analayzed. First; environ-ment, ecology, and ecocriticism concepts have been emphasised, after having given sum-mary, the play has been evaluated under the titles of physical and personal settings, artifi-cial lives and bankruptcy of ecological system.

Behiç Ak, ,

Tek Kişilik Şehir, ,

Ecoc-riticism. ,