Xvi. yüzyılda bir bilim adamı : fudayl çelebi

Altı yüzyıl geniş topraklar üzerinde hüküm sürmüş olan Osmanlı Devleti ,bünyesi içinde barındırdığı çeşitli din,dil ve ırktan insanları bir arada tutmayı; geniş kültür,bilgi ve tecrübe sahibi idareci ve ilim adamları sayesinde sağlamıştır. Bu ilim adamlarından biri de ,devlette önemli hizmetlerde bulunan Cemâlî ailesinden Fudayl Çelebi’dir. İyi bir medrese tahsili görmüş olan Fudayl Çelebi sırasıyla Bursa Yıldırım Hân (945/1538), Edirne Halebiyye (949/1542), Eyüp (951/1544), Semâniyye (956/1549) ve Emin Köşesi yerine Bağdat Darü’s-selâm kazasına müftü olarak atanmıştır. Mekke kadılığı görevinde de bulunan Fudayl Çelebi bu görevde iki yıllık bir hizmetten sonra emekli olmuştur. Görevde bulunduğu esnalarda fikrini açıkça beyan etmesi sonucunda bazen ileri gelenlerin gadrine uğrayan Fudayl Çelebi, daha sonra teklif edilen kadî -askerlik ve şeyhülislâmlık görevlerini kabul etmeyerek III. Murad’ın maaşına otuz akçelik terakkisini kabul etmekle yetinmiştir. 18 muharrem 991/8 ocak1583‘de vefat eden Fudayl Çelebi vasiyeti üzerine Zeyrek’te babası Zembilli Ali Efendi’nin kabri ucuna defnedilmiştir.

Fudayl Çelebi ,

Cemâlî ,

Medrese ,

Reigned on vast territories for six centuries, Ottoman Empire could manage to keep people of different religions, languages and races together, thanks to the cultivated intellectual and experienced authorities, directors and scientists. One of these scientists, who had occupied important public service posts, is Fudayl Çelebi from Cemâlî Family. With a well theological school education, Fudayl Çelebi had been a professor at Bursa Yıldırım Han (945/1538), Edirne Halebiyye (949-1542), Eyüb (951-1544), Semaniyye (956-1549) and Ayasofya (958-1551) theological schools, and then appointed as the mufti to the Bagdat Darus-selam district in the place of Emin Köşesi. Fudayl Çelebi also had become the Mecca Judge and retired after a two year service. During his post, he had attracted the reactions of the dignitaries on him because of declaring his ideas boldly. Refusing the Vice –Chancellor and Sheikh-ul-Islam posts, he had contended to accept the 30-coin increase to his salary, made by Murad III. Fudayl Çelebi had passed away on Muharrem 18, 991/ January 8, 1583, and buried near his father Zembilli Ali Efendi`s grave in Zeyrek in accordance with his will.

Fudayl Çelebi ,

Cemali Family ,

Theological School Science ,