Makale özeti ve diğer detaylar.
Yerleşik hayata geçişle (Neolitik Dönem) birlikte ortaya çıkan, kentleşme ve uygarlaşmayla sistemli olarak gelişme gösteren kanalizasyon sistemleri Doğu Anadolu'da ilk siyasi birliği sağlayarak bir devlet kuran Urartulara ait birçok iç kale yerleşiminde de kendini göstermiştir. Yerleşimlerin tümünde malzemesine göre dört kanal tipi tespit edilmiştir; taş örgü kanallar, ana kayaya oyulmuş kanallar, yekpare taş bloklara oyulmuş kanallar ve pişmiş toprak kanallar. Bu tiplerin arasında en çok kullanılan taş örgü kanallardır. Malzemesine göre sınıflandırdığımız kanalları kullanım amacına göre de iki tipe ayırmak mümkün olmuştur; Dini amaçlı kanallar ve atık su amaçlı kanallar. Yerleşimlerin hemen hepsinde karşılaşılan atık su amaçlı kanallar, iç kaledeki tüm yapıların altından geçmektedir. Bazı kalelerde yapılara uzanan kanaletlerden gelen atık suların tek bir ana kanalizasyonda toplanıp sur dışına atıldığı görülmüştür. Ancak bu ana kanalizasyonun boşaldığı bir fosseptik çukuru henüz hiçbir Urartu Kalesinde açığa çıkarılamamıştır. Bu sistemlerin olasılıkla yerleşim alanından uzaktaki bir fosseptik çukurunda veya Assur'daki gibi bir nehirde sonlandığı ileri sürülmektedir. Kanalizasyon sistemleri, Urartu dönemine ait kalelerin belli bir plana göre yapıldığının en somut kanıtlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır.
Emerging with the transition of settled life and showing development with urbanization and civilization, sewage systems also manifested in a lot of citadel settlements that pertained to Urartian which had established a state by achieving first political unity in East Anatolia. Four canal types have been identified according to their material; Masonrying Canals, The Main Rock-Cut Canals, Carved in Monolithic Stone Blocks, and Terra Cotta Canals. The most widely used type of these was Masonrying Canals. Canals that we had classified according to their materials were also possible to be distinguished two types according to intended use; Religious Purpose Canals, Canals for Waste Water. Canals for waste water encountered in almost all settlements go beneath all of the structures in the citadel. It was seen in some fortress that waste watercoming from flumes extending towards edifices had been accumulated in a main sewage, and then had been thrown out. However, a sewage pit which this main sawage pour down, hasn't been revealed in any Urartian Fortress yet. It has been suggested that these systems probably had ended with a sewage pit, or such as in Assur, had ended with a river. Sewage systems appears as one of the most concrete proofs that fortress during Urartian period were constructed according to a specific plan.