Türkiye’de bosna göçmenleri

Bosna – Hersek’in Osmanlılar tarafından fethi, XV. yüzyılın ikinci yarısında tamamlanmıstır. Bosna bölgesinde fetihlerin baslaması ile Bosnaklar arasında Müslümanlık yayılmaya baslamıstır. Bundan sonra Bosnaklar, Osmanlı Türk kültür çevresine girerek Osmanlı coğrafyasını anavatan olarak benimsemislerdi. Osmanlı İmparatorluğu'na karsı, Sırbistan Karadağ ittifakı ile baslayan Sırp isyanı, Ekim 1876 sonunda Sırbistan’ın mağlup edildiği halde Karadağ tek basına dağlık bölgelerde isyanı sürdürdü. 1877 yılında Osmanlı-Rus harbi basladığında Karadağ ile olan harp hala devam ediyordu. Rus destekli Karadağ birlikleri, Bosnak kenti Niksiç’i ele geçirmesi ve 1878 Berlin Antlasması neticesinde Bosnakların Osmanlı coğrafyasına göçü basladı. 1878 tarihinde baslayan Bosnalıların Türkiye’ye göçü, Osmanlı ile Rusya ve Avusturya savaslar ve iç çatısmalar yasandıkça devam etmistir. Türkiye Cumhuriyeti devrinde Yugoslavya ile yapılan nüfus mübadelesiyle Bosnalı Müslüman nüfus Türkiye’ye gelmeye devam etmistir. Son Bosna savası süresince de göç yasanmıs, ancak bu son göçmenler barıstan sonra büyük oranda yurtlarına dönmüstür. Bosnak göçmenler, önce isgal edilmeyen Balkanlardaki Osmanlı topraklarına gelmis daha sonra İstanbul’a ulasmıstır. Göçmenler hükümet tarafından İstanbul çevresinde ve yakından baslanarak Anadolu’nun çesitli bölgelerinde iskân edilmislerdir. Bosnak göçmenler, İstanbul çevresi, Edirne, İzmit, Sakarya, Bursa, Balıkesir, Eskisehir, Manisa, İzmir, Anakara, Amasya, Sivas, Erzincan, Samsun, Trabzon, Adana gibi çok farklı bölgelerde iskân edilmistir. Göçmenler mesleklerine ve yaptıkları islere göre sehir, kasaba ve köylerde yerlestirilmislerdir. Göçmenlerin göç, barınma, iase, iskân, is kurma gibi masrafları, Hükümet tarafından kurulan Muhacirin İskân Komisyonu vasıtasıyla karsılanmıstır. Sehir veya köylerde iskân edilen göçmenlerin evlerinin yapım masrafları büyük oranda devlet tarafından karsılandığı gibi sehirlerde yerlesenlerden is kurma imkânı olmayanlara maddi destek, köylerde yerlesenlere arazi, hayvan, tohumluk gibi yardımlar yapılmıstır. Bosna göçmenlerinin ekonomik ve kültürel yönden Türkiye’de önemli etkisi olmustur. Göçmenlerin bir kısmı varlıklı ailelerden olustuğundan kendi islerini kurarak ticaret ve üretime katkı sağlamıslardı. Tarım alanlarında yerlestirilenler, üretim yöntemleri ve çalıskanlıkları ile üretimi artırmıslardı. Farklı gelenek ve kültürle, Türkiye’de toplumsal zenginliğe katkı sağlanmıstır. Konu ile ilgili Osmanlı ve Cumhuriyet arsivlerinde, İngiliz arsivlerinde önemli bilgiler bulunmaktadır. Devrin gazete ve diğer kaynakları da konu akında bilgiler içermektedir.

Göç ,

Göçmen ,

İskân ,

Müslüman ,

Hıristiyan ,

Bosnalı ,

Boşnak ,

Bosna-Hersek ,

Osmanlı Devleti ,

Migration ,

Migrant ,

Settling ,

Muslim ,

Christian ,

Bosnian ,

Ottomans have completed the conquest of Bosnia and Herzegovina in the second half of 15th century. Islam has started to spread among Bosnians with the very beginning of this conquest. After that, Bosnians have accepted the Ottoman-Turk culture and considered the Ottoman lands as their motherland. Even though the Serbian revolt against Ottoman Empire, which started with their alliance with Montenegrins, was suppressed in the late October 1876 with defiance of Serbians, Montenegrins continued the revolt alone in the mountainous terrains of Montenegro. When the Ottoman-Russian war started in 1877 the Montenegrin revolt was stil on. Bosnian immigration to the other Ottoman territories has started in 1878 due to the capture of Niksic –a Bosnian city- by Montenegrin troops supported by Russia, and the Berlin Treaty. Bosnian immigration to Turkey continued later on due to Ottoman-Russia and Ottoman- Austria wars, and the inner conflicts. During the Turkish Republic period this immigration has continued by population exchanges. And lately, another immigration wave has happened during the Bosnia War, but most of these immigrants have returned their home after the peace treaty. Bosnian immigrants have reached firstly to the Ottoman territories in Balkans, and then reached out to Istanbul later on. Ottoman government settled down Bosnian immigrants starting with Istanbul and surrounding regions. These settlements include several regions such as İstanbul, Edirne, İzmit, Sakarya, Bursa, Eskisehir, Manisa, İzmir, Ankara, Amasya, Sivas, Erzincan, Samsun, Trabzon, and Adana. Bosnian immigrants were settled down to cities, towns and villages based on their professions. Immigrants’ expenses such as travel, housing, food, settlement, and building up a business were covered by Immigrant Settlement Commission (Muhacirin İskan Komisyonu), established by the government. Immigrants’ house construction expenses either in cities or villages were covered mostly by the state. Also state helped those settled down in cities to establish a business and those settled down in villages by supplying them with stocks, seeds and farming land. Bosnian immigrants have important economical and cultural impact on Turkish society. Some rich immigrants have established good business and contribute a lot to Turkish trade and production. Those who settled down in farm lands have increased the agricultural production by their farming techniques and diligence. Also they contribute to cultural richness in Turkey with their traditions and culture. There is much important information on Ottoman, Turkish Republic, and British archives on this issue. Also newspapers and other resources from that period supply us with some more information about this issue.

Boşnak ,

Bosnia And Herzegovina ,

Ottoman State ,