Işletmelerde etkinlik ve performans ölçmede vza, kümeleme ve topsis analizlerinin kullanımı: imkb işletmeleri üzerine bir uygulama

Günümüzde yaşanan küreselleşme, teknolojik gelişmeler ve yoğun rekabet, işletmeleri kaynaklarını etkin ve verimli şekilde kullanmaya, rekabet ettikleri sektör içindeki performanslarını göreli olarak değerlendirmeye ve referans almaları gereken işletmeleri belirlemeye zorlamaktadır.Bu çalışmada, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda 2007–2008 yıllarında işlem gören gıda ve içecek sektöründeki işletmelerin etkin olup olmadıkları araştırılmıştır. Bu amaçla, işletmelerin Veri Zarflama Analizi yöntemi ile etkinlikleri ölçülmüştür. Ayrıca kümeleme analizi yardımıyla benzeşen işletmeler kümelenmiş ve TOPSIS analiziyle de işletme etkinlikleri sıralanmış ve yöntemler karşılaştırılmıştır.Veri Zarflama Analizine göre 2007 yılında 14 işletme, 2008 yılında ise 11 işletme etkin bulunmuştur. Kullanılan üç yöntem de işletme etkinliklerini ölçmede kullanılmasına rağmen, analiz sonuçlarına göre Veri Zarflama Analizinde etkin bulunan bazı işletmeler TOPSIS analizinde iyi performans göstermezken, kümeleme analizinden elde edilen sonuçların söz konusu diğer analizlerle uyumlu olmadığı tespit edilmiştir.

Etkinlik ,

Veri Zarflama Analizi ,

Kümeleme Analizi ,

TOPSIS ,

Gıda ve İçecek Sektörü ,

Efficiency ,

Data Envolepment Analysis ,

Today globalization, technological developments and mass competition forced businesses use their resources efficiently, evaluate relatively performance with their competitor and determine businesses for benchmarking.In this study, it is tried to examine whether 24 businesses which traded in Istanbul Stock Exchange in food and drink sector are efficient. For this aim, businesses efficiency is measured by Data Envelopment Analysis (DEA). Also, similar businesses are clustered by cluster analysis and business efficiencies are ranged by TOPSIS analysis and methods are compared.According to the result of DEA, 14 businesses in 2007 and 11 businesses in 2008 are found to be efficient. As a result of the study, it is observed that the methods we used produced contradictory results. Although some businesses found to be efficient in DEA method, these businesses could not show a good performance in TOPSIS analysis. Also, some efficient businesses are in different clusters in Cluster Analysis.

Cluster Analysis ,

TOPSIS ,

Food and Drink Sector ,