Iran dilleri - i

Çağımızda “Farsça” adıyla bilinen Yeni Farsça, Orta Farsça’nın ve o da, Eski Farsça”nın devamıdır. Eski Farsça; eski İran dillerinden biri, eski İran dilleri de, Hint-Avrupa dilleri ailesinin üyeleridir. Eski Farsça, Ahâmenişler döneminde, Eski İran’da kitabe yazımında kullanılmış olan çivi yazısıyla yazılan dilin adıdır. Fars bölgesinde ortaya çıkarılan yazıtların önemli bir kısmının, söz konusu dönemlerde yaşamış eski Fars kabilelerinin diliyle yazılmış olmasından dolayı bu dil bu isimle anılmaktadır. Bu yazıtların dilleri, günümüz Farsça’sının en eski şeklini ve temellerini oluşturmakta, dolayısıyla Eski Farsça çivi yazılı kitabeleri, Fars dilinin en eski yazılı belgeleri olarak kabul edilmektedir. İslâm öncesi çağlarda İran’da egemen olmuş Ahâmenişler (MÖ. 550-330) zamanında devlete ait belgelerin, eski dünyanın önemli merkezlerinden Pasargard, Şûş ve Babil şehirleriyle Medler’in ilk başşehri olan Hemedân’da saklandığı aktarılırBazı bilginler, Eski Farsça’nın yazıldığı çivi yazısının, Medler tarafından da kullanıldığını ve hatta Eski Farsça’nın yazı şeklinin Medler’den alındığını iddia etmişlerdir. Ancak Dâryûş’un, Bîsutûn Kitabeleri’nde İran diliyle yazan ilk kişinin kendisi olduğunu söylemesi bu iddiayı geçersiz kılmaktadır. Dilbilim, dilin morfoloji bölümünü ilgilendiren kelime yapıları ve türleriyle, cümle yapıları ve türlerini inceleyen sözdizimi açısından İran dilleri, üç ana gruba ve üç devreye ayrılır: 1- Fârsî-yi Bâstân: Eski Farsça. 2- Fârsî-yi Meyâne: Orta Farsça. 3- Fârsî-yi Nov/Derî: Yeni Farsça.

İran Dilleri ,

Eski İran Dilleri ,

İran Edebiyatı ,

Modern Persian language or Farsi, is the language of modern Iran and is also widely spoken in Afghanistan. It has its origins in the language of the Achaemenids or 'Old Persian', which was the official language of the Achaemenids and one of several Iranian languages spoken at the time. Other languages included Avestan, which was spoken in northeastern Iran and Median, or the language of the Medes, which is mentioned by the Greek historian Herodotus. 'Old Persian' dates back to the 6th century BC and was spoken until the 3rd century BC. It was closely related to Sanskrit and was the official langauge of the Achaemenid empire. Used mostly by the Achaemenid court and nobility, its use was localized to southwestern Persia, or Persis. It is now belived that the Old Persian cuneiform script was invented on the instructions of the Achaemenid King, Darius I, (521 - 486BC), and is preserved on rock reliefs, on inscriptions at Pasargadae and Persepolis, on gold, silver and stone tablets, on a number of seals and calcite vases and on only a very small number of clay tablets. The longest and most widely known example of Old Persia cuneiform is Darius's inscription on the rock at Behistun. Its use was not widely adopted, Elamite and Aramaic continued to be used for everyday court and administrative purposes. Old Persian cuneiform stopped being used after the reign of Artaxerxes III (358 - 338 BC).

Persian Language ,

Old Persian Language ,

Persian Literature ,