Canikli ali paşa’nın “tedbîr-i nizâm-i memleket” adlı risâlesinde reâyânın durumuna dair tespit ve öneriler

Osmanlı devlet adamları devletin isleyisine dair tespit ettikleri aksaklıkları ve çözüm önerilerini yazdıkları risâleler vasıtasıyla sultana iletmeye çalısmıslardır. Canikli Ali Pasa’nın 18. yüzyıl Osmanlısına dair kaleme aldığı risâlesi bunlardan biridir. Bu risâlenin yurt içinde ve dısında çesitli nüshaları mevcuttur. Bizim makalemizde kaynak olarak kullandığımız Berlin’de varlığını tespit ve ardından temin ettiğimiz Tedbîr-i Nizâm-ı Memleket adlı risâledir. 1797- 98’de istinsah edilen bu nüshayla birlikte günümüzde, Ali Pasa’nın risalesinin bilinen nüshalarının sayısının 14 olduğunu söyleyebiliriz. Canikli Ali Pasa, Tedbîr-i Nizâm-ı Memleket’inde, basta padisah olmak üzere merkezde yönetici kadrolardan kaynaklanan eksikliklere, askerin durumuna, tasra halkına ve yöneticilerine varıncaya dek dikkat çekmeye ve yapılması gerekenleri izaha çalısmıstır. Makalemizde ise reâyânın durumuna dair tespit ettiği problemler ve sunduğu çözümler ele alınmıstır.

Canikli Ali Paşa ,

Tedbîr-i Nizâm-ı Memleket ,

Risâle ,

Reâyâ ,

Canikli Ali Paşa ,

Ottoman statesmen try to send to the Sultan about defect of government and solution suggestion which they write with reports. One of them belongs to Canikli Ali Pasha writing in 18. Century of Ottoman Empire. There are several of copies of this report in foreign an abroad. In our article we use as source the report whic Tedbîr-i Nizâm-ı Memleket h is existents in Berlin is as called “Tedbîr-i Nizâm-ı Memleket”. We can say that Ali Pasha’s reports with this copied reports in 1797-98 are fourteen today. Canikli Ali Pasha in Tebdir Nizam memleket mention central governor, lack of governing, the statement of military, rural public and he tries to give the solution suggestion. In our article the problems and solutions of these problems of villagers are determined.

Tedbîr-i Nizâm-ı Memleket ,

Report ,

Villagers ,