Turizme ve ihracata dayalı büyüme: 1980-2005 türkiye deneyimi

Gelişmekte Olan Ülkelerin (GOÜ) ekonomik performanslarını etkileyen önemli faktörlerden birisi, mal ve hizmet ihracatıdır. İhracata dayalı sanayileşme stratejilerinin teorik faydalarına rağmen, genellikle ilksel mal ihracatçısı olan GOÜ'lerin yaşadıkları sıkıntılar, turizm ve hizmet ihracatının önemi artırmıştır. Turizm, yurtiçi ekonomide çarpan ve ileri-geri bağlantı etkileri nedeniyle üretim ve istihdam artışına neden olabilmektedir. Ayrıca turizm, başta küçük ülke ekonomileri olmak üzere birçok GOÜ'nün ihraç ettiği mal karmasını çeşitlendiren önemli bir araçtır. Bu çalışma, 1980-2005 dönemi mal ihracatı ve turizmden elde edilen döviz gelirlerinin Türkiye'nin ekonomik büyümesi üzerine etkilerini araştırmaktadır. Sıradan En Küçük Kareler (SEK) sonuçlarına göre, mal ihracatı Türkiye'nin ekonomik büyümesinde pozitif ve istatistiki olarak anlamlı etkilere sahipken, turizm gelirlerinin ekonomik büyüme üzerinde anlamlı etkileri bulunmamaktadır. Turizm ve mal ihracatı gelirleri birlikte ele alındığında, toplam ihracat gelirlerinin ekonomik büyüme üzerinde istatistiki olarak anlamlı etkilere sahip olduğu bulunmuştur. Bununla birlikte ekonomik büyüme üzerine turizm ve mal ihracatının uzun dönemli etkileri, Johansen eş-bütünleşme testi ile ortaya konulmuştur. Bu sonuçlar, dış ticaret gelirlerinin Türkiye ekonomisi için mevcut ve gelecek dönemler açısından önemini ortaya koymaktadır.

İhracata Dayalı Büyüme ,

Turizme Dayalı Büyüme ,

Birim Kök Testi ,

Zaman Serisi Regresyon Analiz ,

Eş-Bütünleşme Testi ,

One of the factors affecting Developing Countires' economic performance is commodity and service exports. In spite of benefits of export-led industrialization policies in theoretical framework, priority of services exports, especially tourism, has increased because of problems of developing countries that usually export primary goods. Tourism might increase production and employment because of multiplier effect and forward-backward linkages. Furthermore, tourism is an important means of diversification of export goods in developing countries, especially small countries. This article has investigated effects of goods export and tourism earnings on Turkish economy between 1980 and 2005, one by one. According to Ordinary Least Squares' (OLS) results, tourism earnings have no important effects on Turkish economic growth, while commodity exports have statistically significant and positive effects. Effect of aggregate exports including merchandise export and tourism earnings on economic growth is statistically significant. However, long run effects of commodity export and tourism earnings on economic growth are found by Johansen co-integration tests. These results bring out importance of foreign trade earnings for Turkish economy at the moment and the future time.

Export-Led Growth, ,

Tourism-Led Growth, ,

Unit Root Test, ,

Time Series Regression Analysis, ,

Co-Integration Test ,