Demokrasinin türkiye’nin ihracat ve ithalatı üzerine etkisi

Türkiye'nin ihracat arzı ve ithalat talebini etkileyen faktörleri belirlemek için yapılan çalışmalar genellikle Granger nedensellik testi, Vektör Autoregresyon (VAR), Eşbütünleşme ve hata düzeltme modelleri (ECM) kullanarak ithalat ve ihracat ile reel döviz kuru ve milli gelir arasındaki ilişkilerin varlığını tespit etmeye çalışmışlar, sosyo-politik faktörleri ihmal etmişlerdir. Yapılan uluslararası çalışmalar ise genellikle ihracat ve ithalatı tahmin için modellerken birbirlerinden bağımsız olduğunu varsayarak tek denklemli regresyon modelleri (OLS) kullanmışlardır. Bu çalışmada, ekonomik, sosyal ve özelliklede politik (demokrasi) faktörlerin Türkiye'nin 98 ülke ile gerçekleştirdiği ihracat ve ithalatı üzerindeki etkisi 1981–2006 dönemini kapsayan yıllık veriler üç aşamalı en küçük kareler yöntemi (3SLS) ile analiz edilmiştir. Lagrance Multiplier testi sonuçları sistemi oluşturan denklemlerin hata terimlerinde değişen varyans sorunu olduğunu ortaya koyarken Hausman içsellik testi sonuçları ihracat ve ithalatın arasında eşanlı bir ilişkinin olduğunu ve doğru tahmin yönteminin 3SLS modeli olduğunu göstermiştir. Sonuçlar ticaret yapılan ülkenin demokratik bir ülke olmasının Türkiye'nin ihracatı üzerinde pozitif bir etki yaparken ithalatı üzerinde bir etkisi olmadığını göstermiştir.

Demokrasi ,

İhracat ,

İthalat ,

3SLS Modeli ,

In general, studies focusing on the determinants of Turkish's export supply and import demand used Granger causality test, VAR, Cointegration and ECM models and tried to explain relationship between export supply and import demand with following variables: national income and reel exchange rate and ignores socio-political factors. International studies forecast export supply and import demand independently using ordinary last square (OLS) estimation. In this study, we evaluated to effects of both economic, social and specially political (democracy) factors on the Turkish's export and import with selected 98 trade partner of Turkey using annual data from 1981 to 2006. Twoway random effect and 3SLS models used for this analysis. The results showed that democratic countries trade with other democratic countries more than nondemocratic countries. At the same time, Lagrance Multiplier and Hausman test result showed that export and import are related to each other through error terms. Therefore, 3SLS model is the appropriate approach to forecast export supply and import demand.

Democracy, ,

Export, ,

Import, ,

3SLS ,