Osmanlı mimarisinin gelişim süreci içerisinde kahire hadım süleyman paşa camiinin yeri

1517 yılından itibaren Osmanlı egemenliğine katılan Mısır’da özellikle Kahire ve çevresinde ilk Osmanlı yapılaşması da başlatılmıştır. Mısır’ın Osmanlı egemenliğinde kaldığı üç yüz yılı aşkın süre içerisinde yeniden inşa ettirilen, yapılan onarım ve eklemelerle günümüze kadar kayıtlara geçmiş yapı sayısının 350’yi aştığı bilinmektedir. Osmanlılar eline geçtiği 1517 yılına kadar Mısır’da yerleşmiş, kökleşmiş bir İslam mimari üslubu, devir ve üslup özellikleri bakımından az çok birbirine benzemekte veya paralellik arz etmektedir. Bu yerleşik üslubun 1528 yılından itibaren Osmanlı üslubuna dönüşmeye başlaması, aynı tarihte tamamlanmış Kahire Kalesi’ndeki Süleyman Paşa Camii ile gerçekleşmiştir. Bu makalenin konusunu, Osmanlı üslubunu Mısır’a ilk taşıyan Hadım Süleyman Paşa Camii ve bağlı yapıları teşkil etmektedir. Klasik Osmanlı mimari anlayışının Mısır’a taşınmasında öncü rol oynayan bu caminin gösterdiği revaklı avlulu, üç yarım kubbeli merkezi şema, dönemin diğer Osmanlı camileriyle kıyaslanacak ve bazı ortak yönlere işaret edilmeye çalışılacaktır. Ayrıca Mısır ve Kahire’nin Osmanlılar nezdindeki önemi ve değerine de bu bildiri içerisinde yer verilecektir.

Mısır ,

Kahire ,

Kale ,

Süleyman Paşa ,

Yarım Kubbe ,

After the beginning of Ottoman rule in Egypt in 1517, the Ottoman impact started to show itself with the construction of new architectural building particularly in Cairo. It is known that the number of newly built Ottoman structures as well as those altered and restored ones exceeds 350 in Egypt during a period of over three hundred years when the area was under the Ottoman rule. Prior to 1517 when Egypt taken over by the Ottomans, there was a well-established Islamic architectural style in Egypt. This local Egyptian style of Islamic tradition started to transform into the Ottoman style following 1528 with the completion of the construction of the Süleyman Pasha Mosque at the Cairo Castle. This essay focuses on the Hadım Süleyman Pasha Mosque and its related structures, which first introduced the Ottoman style into Egypt. This mosque, which helped to introduce the Classical Ottoman architectural though into Egypt, adopts one of the main Ottoman plan schemes. The prayer hall is covered by a central dome flanked by three semidomes. This is fronted by a courtyard surrounded by domed arcades. Based on these architectural features, this mosque is compared to other Ottoman mosques in order to determine certain common traits. In addition, this essay places some attention upon the importance and value of Egypt and Cairo for the Ottomans.

Egypt, ,

Cairo, ,

Süleyman Pasha, ,

Castle, ,

Semidome ,