Likert tipi ölçeklere madde seçmede kullanılan farklı madde analizi teknikleri ile oluşturulan ölçeklerin psikometrik özelliklerinin incelenmesi

Tutum ölçme tekniklerinden biri olan Likert tipi tutum ölçeklerinde, ölçek geliştirme aşamasında ölçek maddelerinin ayırt edicilik güçleri farklı teknikler kullanılarak hesaplanabilirmektedir. Araştırma korelasyonel bir araştırma niteliği taşımaktadır. Araştırmada, öğrencilerin Fizik laboratuvarı dersine yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından “Fizik Laboratuvarı Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” adı verilen bir tutum ölçeği geliştirilmiştir. Araştırmanın genel amacı Likert tipi tutum ölçeğine madde seçerken kullanılan madde analizi teknikleriyle oluşturulan ölçeklerin psikometrik özelliklerini incelemektir. Bu amaçla “Fizik Laboratuvarı Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” geliştirilmiş ve eğitim fakültelerinin fen bilgisi öğretmenliği programlarında öğrenim gören 486 üniversite öğrencisine uygulanmıştır. Ölçeğin deneme formundan elde edilen verilere göre her maddenin ölçülen tutuma yönelik ayırt etme gücünü belirlemek için farklı madde analizi teknikleri kullanılmıştır. Korelasyon, t-test, basit doğrusal regresyon ve faktör analizi tekniklerine göre madde puanlarına ait istatistikler belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda, yüksek değer veren ilk yirmi madde ölçeklerin nihai formunu oluşturmuştur. Faktörlerin toplam varyansa yaptıkları katkının birinci faktör (Laboratuvarın Önemi) için % 28.028, ikinci faktör (Laboratuvarın Yoruculuğu) için % 13.625 olduğu görülmüştür. Belirlenen iki faktörün varyansa yaptıkları toplam katkı ise % 41.653’tür. Faktör analizi sonucunda birinci faktördeki yüklerine göre maddeler büyükten küçüğe doğru sıralanmış ve ilk 20 madde nihai ölçek için seçilmiştir. Ölçeğin sahip olacağı psikometrik özellikler, bu ölçekte bulunan maddelerin psikometrik özelliklerine bağlıdır. Denemelik ölçekten farklı madde analizi teknikleri kullanılarak dört ayrı ölçeğin oluşturulmasındaki temel amaç; en güvenilir ve geçerli ölçeğin hangi teknikten yararlanılarak elde edileceğinin belirlenmesidir. Verilen kararların doğruluğu ve uygunluğu ölçekten elde edilen ölçme sonuçlarına bağlıdır. Araştırma bulgularına göre Likert tipi ölçek geliştirme çalışmalarında, madde analizi tekniği olarak incelenen dört teknikten herhangi birinin kullanılmasının, ölçeğin incelenen psikometrik özellikleri bakımından herhangi bir farklılığa neden olmayacağı ifade edilebilir. Likert tipi ölçeklere seçilecek madde sayısını sabit tutarak dört ayrı teknikle geliştirilen ölçeklerin güvenirlik katsayıları arasında manidar bir fark bulunmamıştır. Farklı tekniklerle oluşturulan ölçeklerin sıralama tutarlıklarında bir farklılık olmadığı gözlenmiştir.

Tutum ölçeği ,

güvenirlik katsayısı ,

madde analizi ,

In the devolopment process of likert type scales, which is one of the techniques for measuring the attitude, the item discrimination index can be computed using different techniques. This study is correlational research study to investigate the psychometric properties of scales. To analyze students’ attitude towards physics laboratory course, “Attitude Scale Towards Physics Laboratory Course’’ was developed by researcher. The general aim of this research is to analyse the psychometric properties of scales developed through item analysis techniques that are used to select items for likert-type attitude scales. For this purpose, “Attitude Scale Towards Physics Laboratory Course’’ was developed and administered to 486 university students who were studying science education at the faculty of education. According to the data obtained from pre-testing, different item analysis techniques were used in order to determine the discrimination power of each item relating to the attitude measured through the scale. Statistics for item scores were determined via the tecniques of correlation, t-test, simple linear regression and factor analysis. The first twenty items producing the highest value constituted the ultimate form of scales. Two factors which laboratory Importance and laboratory exhausting were obtained. First factor (Laboratory Importance) explaining 28.028% of the cumulative variances where as second factor (Laboratory exhausting) explaining 13.625% of the cumulative variances.Total addition of these two factors to cumulative variances is 41.653%. According to factor analyze, first 20 items are selected. Physometric properties of scale is related to physometric properties of item in this scale. The purpose of four different scale which are conducted different iteman alysis from first tentative scale is tofind which analysis is best result in terms of validity and relability. Consequently, the physometric properties of the scale is linked to the correctness of decision. According to findings, one of the four techniques as item analysis technique is used in this study, because there is no difference between these four different techniques. A significiant diffirence was not found between the reliability coefficents of the scales developed through four different tecniques-keeping the number of items to be selected for likert-type scales constant. It was observed that there was no difference between the ranking consistency of the scales developed via different tecniques.

Attitude scales, ,

reliability coefficient, ,

item analysis ,