Türk anayasa yargısında on yıl süreli denetim yasağı

Türk anayasa hukukunda 1961 Anayasasıyla Anayasa ~bhkemesinin kurulup faaliyete geçmesinden başlayarak en çok tarhşılan sorunlardan biri, Mahkemenin daha önCe Anayasaya aykırı bulmadığı bir kanun hükmünü başka bir dava dolayısıyla tekrar Anayasaya uygunluk denetiminden geçirip geçiremeyeceği olmuştur. 1961 Anayasasında bu konuda herhangi bir kural bulunmuyordu. Bu nedenle, sorun Anayasa Mahkemesinin kararlarıyla, yani içtihat yoluyla çözülmüştür. 1982 Anayasası, kanunların Anayasaya uygunluğunun yargısal dı'netimi sistemini ve itiraz yolunu bazı değişikliklerle korumuştur. 1982 Anayasasının 1961 Anayasasından ayrıldığı en önemli noktalardan biri, Anayasanın 152. maddesinin 4. fıkrasındaki "Anayasa Mahkemesinin işin esasına girerek verdiği red kararının Resmi Gazetede yayımlanmasından sonra on yıl geçmcdikçe aynı kanun hükmünün Anayasaya aykırılığı iddiasıyla tekrar başvuruda bulunulamaz" kuralıdır. Bu hüküm, Anayasanın yargı denetimi konusunda en çok tartışılan ve eleştirilen hükümlerinden biri olmuşlur. Bu çalışmada, on yıl süreli denetim yasağı, önCe ratio Iegis'i ve sonra kapsamı üzerinde durularak incelenmektıxlir. Sonuçta ise, genel bir eleştiriden sonra, Anayasanın 152/4. maddı'Sinin Anayasa değişikliği ile yürürlüktm kaldırılması görüşü savunıılmaktadır.

Anayasa ,

Hukuk ,

Türkiye ,

in the Turkish constitutionallaw, since the establishment of the Constilııtional Courl by Ihe 1961 Constitution, one of the most debaled problems was whether the Courl, by means of another applicalion, could review again ıhe constitıılionality of the !ega i provision upheld bdore. In ıhe Constitution of 1961, there was no spı'Cific provision on ıhis ma ller. Therefore, the problem was settkxl by the rulings of the Constilutional Coıırt. The Tıırkish Constitulion of 1982 maintaincd the system of judicial reviewand incidental proceedings with certain modificaıions. One of ıhe importanı points where ıhe 1982 Constitulion departıxl from its predecessor is in Article 152 iv whkh slales thal "no allegation of unconstitutionality shall bı' made ",ith regard to the same legal provision until ten years elapse af ter puhlication in the Official Gazette of the decision of ıhe Constitutional Court dismissing the application on its merits." This provision has been one of the mosl criticizıxl provisions of the present Constitııtion. In this article, firstly ıhe ratio legis, and ıhen the exlenl of ıhe ten-year prohibition on jııdicial revieware examincd. In conclusion, af ter a general criticism, ii is argucd that the Arıicle 152 IV of the Constitııtion should be repealed.

Constitution ,

Justice ,

Turkey ,