Tercihlerde benzerlik teorisi: türkiye ve bazı konmuş ülkelerin dış ticaret üzerine bir analiz

Karşılaştırmalı üstünlük teorisi ve daha sonra geliştirilen Heckscher-Ohlin-Samuelson (H-O-S) modeli, ülkelerin dış ticaret yapılannda sahip olduklan üretim faktörlerinin önemi üzerinde durmuşlardır. i950'li yıllarda başta Leontief olmak üzere diger iktisatçılar tarafından yapılan analizler, ülkeler arasındaki dış ticaretin her zaman H-O-S modeline uygun olmadıgım ortaya koymuştur. Tercihlerde benzerlik hipotezi, dış ticaret teorisinde talep olgusuna yer veren analizlerden biridir. Bu makalede tercihlerde benzerlik teorisi tanıtılrmş; Türkiye ile birlikte Yunanistan Suriye ve İran' dan oluşan üç komşu ülkenin dış ticaretlerinde önemli bir paya sahip olan ülkelerle yaptıklann ticaretin bu teoriye uygun olup olınadıgı belirlenmeye çalışılrmştır. Analize dahil edilen ülkelerin ithalat degerlerinin bagırnlı degişken olarak kabul edildigi modelde; ülkelerin gayrisafi yurt içi hasıla degerleri, reel döviz kurlan ve ülkelerdeki kişi başına gelir seviyeleri arasındaki benzerlik derecesini gösteren Linder degişkeni bagırnsız degişkenler olarak yer alınıştır. Analiz sonuçlan, ele aldıgırmz dört ülkenin dış ticaretinde Linder teorisinin geçerli oldugunu ortaya koymuştur.

Linder Teorisi ,

tercihlerde benzerlik hipotezi ,

mukayeseli üstünlük ,

panel veri analizi ,

uluslararası ticaret teorisi ,

Linder theory ,

similarity in preferences theory ,

Comparative Advantage theory and Heckscher-Ohlin-Samuelson (H-O-S) model have stressed the role of production factors on trade structures of the countries. in the ı950s, some economic analysts, especially Leontief, showed that foreign trade between countries was not always suitable to the H-O-S modeL. Similarity in preferences hypothesis was one of the earIier hypotheses that considered demand in foreign trade theory. in this article, similarity in the preferences theory has been examined. Foreign trade in Turkeyand her three neighbors (Greece, Syria and Iran) with hnportant trade partners were tested to see whether the trade structure of these countries were suitable for this hypothesis. While the import values of these countries were accepted as dependent variable, gross domestic product of the countries, real exchange rates and Linder variable which shows similarity in per capita income level of the countries were accepted as independent variables in the modeL. The results of the analysis indicated that Linder theory was observed in the trade structure of these four countries.

comparative adventage ,

panel data analysis ,

international trade theory ,