Türk siyasal hayatında bir aydın profili: doğan avcıoğlu

Asker-sivil aydınların Türk siyasal hayatında etkin olarak işlev üstlenmesi olgusu Osmanlı geleneğinin bir uzantısı olmasının yanısıra, toplumda sınıf temelindeki eksikliklerin asker-sivil bürokratları yönetici gücün baskın bir unsuru haline dönüştürdüğü düşüncesiyle açıklanabilmiştir. Osmanlı Devleti’nden Kurtuluş Savaşı’na yarı-sömürgeleşmeye karşı konumlanışın da bu toplumsal katman tarafından üstlenildiği bilinir. Gerek bu geleneğin etkisi, gerekse 1960’lardan başlayarak Türk toplumu için uygun gelişme-kalkınma yolu arayışlarında aydınların konumu Türk siyasal hayatında tartışılan önemli bir siyasal tema olur. İşte bu dönemde, Yön Dergisi çerçevesinde Türk toplumu için Üçüncü Dünya ülkelerindeki kalkınma arayışlarına benzer bir gelişme teorisi de Doğan Avcıoğlu tarafından oluşturulacaktır. Bu çalışma, Türk aydın profili içinde Avcıoğlu’nun Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türk siyasal yaşamına bakışını ve kendisinin de içinde bulunduğu küçük burjuva aydınları eyleme geçirmeyi amaçlayan sosyalist gelişme modelinin ortaya konulmasını amaçlamaktadır.

Doğan Avcıoğlu ,

Aydın ,

Asker-Sivil Bürokrat ,

Kalkınma ,

Yön Dergisi ,

Intelligentsia ,

The active role of military-civil intelligentsia in Turkish political life is explained by the socio-political legacy of the Ottoman Empire as well as the fact that the lack of class based society led to the process in which militarycivil intelligentsia became the dominant part of ruling power. It is also known that the measures and reactions aganist the colonization of the country from the Ottoman Era to the War of Independence was also demonstrated by this social stratum. Both because of that legacy and because of the positions of the intelligentsia during the debates over proper development path for the Turkish society of 1960s, military-civil intelligentsia became an important political theme. Right at that period a leading figure from the circle of Yön Journal, Doğan Avcıoğlu, formed and articulated his theory of development for Turkey as a third world country. This study aims at exploring,with the case of Doğan Avcıoğlu, the transition of Turkish intelligentsia identity and the socialist development project that aimd at activating the petit-bourgeois intellectuals.

Civil-Military Bureaucracy ,

Development ,

Yön Journal ,