Ortadoğu’daki halk hareketlerinin kaldıraçları: küreselleşmenin çelişkileri, islami düşünce ve katılım

Ortadoğu'daki 2010 sonu ve 2011 yılı içinde gerçekleşen halk hareketlerinin tek bir değişkene indirgeyerek açıklama zorluğu ortadadır. İnsan faktörünün devreye girdiği her yerde farklı küresel, tarihsel, düşünsel, sosyal, ekonomik, dini ve siyasi değişkenleri de tahlile dahil etmek gerekmektedir. Ortadoğu'daki halkın yönetenlerle doğrudan karşı karşıya kalması ve yığılan sorunlarını çözmek için kendilerini anlayacak yönetimleri iktidara getirme çabası eskidir. Ancak, bu girişimleri, Ortadoğu halklarının, -siyasi partiler, kanaat önderleri, gizli yer altı örgütleri, genç subaylar tarzı yapılar yerine- kendi hesabını meydanlara inerek doğrudan görmek istemesi yenidir. Son yüzyılı saymazsak bölge, merkez olma özelliği korumuş ve son yüzyıl da ise ancak sömürünün gerçekleştiği bir cazibe merkezi olarak ilgi çekmeye devam etmiştir. Ancak, bu durum, Ortadoğu üzerinde çıkarı olan Batılı güçlerin bölgeye müdahalesini artırmış ve toplumsal ve siyasal yapı dengelerinin sarsılmasına neden olmuştur. Özellikle modernleşme ideolojileri ve kalkınma ideolojilerinin halk kesimlerinde yarattığı hayal kırıklığı tekrar İslam temelli bir duyuş, düşünüşü gündeme getirmekte ve Batı'nın tehlikeli sınıflar kategorisine soktuğu dini cemaat ve dini grupları ve parti tarzı oluşumları yeniden alternatif haline getirmeye başlamıştır. Bu noktaya Ortadoğu'da nasıl gelindiğinin arka plan bilgisini ve tarihçesi hakkında bilgi verdikten sonra Ortadoğu bölgesindeki halklar neye ve niçin tepki gösterdikleri üç dinamiğin üzerine yerleştirilerek açıklanacaktır. Halkın devrim niteliğindeki çıkışının ardında sırasıyla "küreselleşmenin ürettiği çelişkiler"; toplum-dini bilgilider tipolojileri üçlemesi içinde ihmal edilen "İslami düşünce" ve İslami düşünce ile yakından irtibatlı "katılım" sorunu makalede ele alınıp tahlil edilecektir.

Ortadoğu ,

Küreselleşme ve Çelişkileri ,

İslami Düşünce ,

İslami Lider Tipolojisi ,

Katılım ,

It is hard to explain social movements, with a reductionist approach, that took place in the Middle East at the end of 2010 and during 2011. When human beings are the subject of discussion, it is necessary to include different global, historical, intellectual, social, economic, religious variables for proper explanations. It is not a new fact that the Middle Eastern peoples struggle to bring administrators in to power with whom their needs can be understand well and their problems are solved. However, what is new is that they want to see such results by expressing their wishes in the squares of their towns instead of trying to convince political parties, opinion leaders, underground organizations or young military officers. Except from the last century, the region has always maintained its central role in the world and during the last century it has been an attraction for colonization intentions. This fact led Western powers, who held important interests in the region, continuously to intervene into the region and played crucial roles in the equilibrium of social and political structures. Disappointments caused by the ideologies of modernization and of development encouraged peoples of this region to look, as alternatives, at Islamic thought and imagination as well as Islamic parties, groups and communities who were classified as dangerous by Western powers. Stressing three main dynamics, this paper will explain why and to what peoples of the Middle East reacted. This explanation will come after a broad background info and historical description on how peoples of the Middle East came to this point. The paper will analyze the revolutionary nature of the social movements in the Middle East in terms of "the paradoxes of globalization", "Islamic thought" which was neglected within the context of society- religious knowledgeleadership typology, and the issue of "participation".

Middle East, ,

Globalization and İts Paradoxes, ,

Islamic Thought, ,

Islamic Leadership Typology, ,

Participation ,