Sigortanin sosyal ve özel sigortalar şeklindeki taksiminden hareketle ticârî ve yardimlaşma sigortalarinin islâm hukuku açisindan değerlendirilmesi

Bilindiği gibi sigorta, kurumsal bazda, hukukî yapısı itibariyle, "sosyal sigorta" ve "özel sigorta" şeklinde iki farklı disipline sahiptir. Buna göre devlet tarafından kurulan ve korunan "sosyal sigortalar", çağdaş İslâm hukukçuları tarafından geniş tartışmalar neticesinde genellikle câiz görülmüştür. Sosyal sigortalarda, sigortalının ödediği primler, bireylerin irâdelerine bakılmadan alındığı için bir tür "vergi" niteliğinde algılanmıştır. Yapılan kesintilerin mecburi olması, ödenen fazlalığın devletin vatandaşına bir ihsanı olarak kabul edilmesi gibi gerekçelerle zamanla ihtiyaç ve zarureten de olsa cevaz verilmiştir. Özel sigortalar ise, ya kâr gayesi güden bir "anonim" ticârî şirket ya da "kooperatif" teşekkül tarzında organize olmuş bir ortaklıktır. Kooperatif teşekküllü sigortalarda gaye, sigortacının kâr amacı olmayıp, rizikoların gerçekleşmesiyle doğan zarar ve kötü sonuçların yükünün üyeler arasında paylaşılarak azaltılmasıdır. "Kooperatif teşekküllü sigortalar” da yine çağdaş İslâm hukukçularınca genellikle câiz görülmüştür. Çağdaş İslâm hukukçuları arasındaki bu genel anlayış, "anonim şirketler" tarafından yürütülen "ticârî sigorta" işlemlerinin hükmü konusunda sigortanın “garar ve cehâlet, ribâ ve fâiz” içerdiği gerekçesiyle bozulmakta ve yerini derin bir fikir ayrılığına bırakmaktadır. Bu tür sigortaya yaklaşımları bakımından da çağdaş İslâm hukuk bilginlerini iki gruba ayırmak mümkündür. Birinci grup İslâm hukuk bilginleri, bu özel sigorta sözleşmelerinde, İslâm’ın haram kıldığı, garar ve cehâlet, ribâ ve fâiz gibi sözleşmeden ayrılmayan (lazım) vasıfların varlığını iddia edip alternatif olarak özgün İslâmî kurumların teşekkül edilebileceğini öne sürerek, sigortanın garar ve fâiz ilişkisine dikkat çekmişlerdir. Diğer grup hukuk bilginleri ise, sigorta sözleşmelerini, sözleşme serbestîsi ilkesi gereği, hakkında yasaklayıcı nass da bulunmadığından yeni bir sözleşme addedip her iki sigorta türünün de mahiyeti itibariyle aynı olup aralarında karakteristik bir farkın bulunmadığı, her birinin de sonuçta aynı kapıya çıkacağından, haksız kazanca yol açmamak (ribâdan uzak olmak) kaydıyla meşru saymaktadırlar. Biz bu çalışmamızla sosyal ve özel sigortalar ile ticari ve yardımlaşma sigortası arasında karakteristik bir farkın olup olmadığı konusunun araştırılması amaçlanmıştır.

Sigorta ,

Sosyal ve Özel Sigortalar ,

Ticârî ve Yardımlaşma Sigortaları ,

Fâiz ve Ribâ ,

Garar ve Cehâlet ,

Within the scope of law, ınsurance has two kinds called “social insurance” and “private insurance”. By the way, social insurances which are established and protected by state, are found warrantable as a result of several debates mode by modern ıslaic legists.The insurance rates are compre hended as a kind of tax because of the way of it’s cash doesn’t depend on individval wills.The private insurances are either an incorporated company thinking of make prafit or an organisation called cooperative.The aim of a cooperative kind insurer is not making prafit, it’s aim is decreasing the effects of risk by sharing the harms of the risk between the members.This kind of insurers are found warrantable by Islamic legists The general provision of the modern Islamic legists are released and brought deep collisions because of the fact that commercial insurances,handled by incorporated companies contain interest.Modern Islamic legists are divided into two groups because of their approachs towards this kind of insurance.They don’t intend on the kinds of interest forbidden by religion.The studies done in foreign countries, the declarations presented in foreign countries, articles wiritten in foreign countries generally point the relationship between insurance and intirest.The other group of legists finds warrantable by the way not to cause illegal gain.The number of these legists was very few at first but later it increased.In our study we planned to find out that if there is a relationship between insurance and interest and also if suprising religious people with the fear of confess is right or wrong.

Insurance, ,

Social and Private Insurance, ,

Commercial Insurance and Assistance, ,

Interest and Riba, ,

Decision and ignorance ,