Nâyî osman dede’nin nota koleksiyonundan bir saz eseri: segâh peşrev

Bu çalışmanın başlıca konusu 17.yy’a ait Nâyî Osman Dede’nin nota koleksiyonunda bulunan fahte usulünde segâh makamındaki harf müzik yazısı ile kaleme alınmış peşrev’in çeviriyazım ve değerlendirmesidir. Bir müzik yazısının çeviriyazımında çevirmene en kolaylık sağlayan araç, aynı ya da yakın yüzyılda yazılmış teori kitapları ve bu kitaplarda yer alan tür, usul, makam gibi konularda bilgiye ulaşabilmektir. Bu makalede, Osman Dede’nin kaleme aldığı Rabt-ı Tabirât-ı Musiki ve bu yazmaya yakın bir tarihte yazılmış olan Kantemiroğlu’nun Edvarı’ndaki teorik konular göz önünde bulundurulmuştur. Bu sayede makalemiz hem Osman Dede’nin müzik yazısını aydınlatmayı hem de müzik yazısı çözümlemede bir metodoloji sunmayı hedeflemektedir. Makalenin giriş bölümünde, dönemin müzik yazısını içeren kaynaklardan kısaca söz edilmiş, sonrasında makalenin temel kaynağı olan ve şahıs arşivinde bulunan Nâyî Osman Dede’nin koleksiyonu hakkında ulaşılabilen bilgilere yer verilmiştir. Koleksiyonda yukarıda adı geçen eserin künyesinde yer alan bilgilerden hareketle eserin makamı, usulü, eserin bestekârı ve türü üzerinde bazı tespitlerde bulunulmuştur. Bunun yanı sıra Nâyî Osman Dede’nin müzik yazısı, süresi ve perde düzeni konuları üzerinde durulmuştur. Eserin çeviriyazımı ve tıpkıbasımı eklerde yer almaktadır.

Nâyî Osman Dede ,

Harf Müzik Yazısı ,

Segâh ,

Peşrev ,

Fahte ,

The primary subject of this study is the translation and evaluation of the peşrev in segâh makam and fahte usul , from Nayi Osman Dede’s 17th century collection, which uses a letter-based notation style. The most helpful tools for a translator of music notation are the theory books which were written at or around the same time period, and being able to examine subjects such as form, usul and makam in these resources. In this article, Rabt-ı Tabirât-ı Musiki, which was written by Osman Dede and the theoretical subjects in Kantemiroğlu’s study, which were written close to Osman Dede’s time, are taken into consideration. This study illuminates Osman Dede’s musical notation style and aims to present the methodology used in its analysis. In the article’s introduction, the resources which use the period’s musical notation system are discussed. Following this, the available information regarding the privately archived Nayi Osman Dede’s collection, which is the main sources of the article, is given. The findings are given with emphasis on the makam, usul, composer and form of the piece. In addition, Nayi Osman Dede’s musical notation, duration and pitch arrangement are examined. A translation and copy of the original music notation is attached.

Nâyî Osman Dede, ,

Letter Music Notation, ,

Segâh, ,

Peşrev, ,

Fahte ,