Kurumsal taklitçilik-izomorfizm: türkiye’de sağlikta dönüşüm program hedeflerinin ulaşilabilirliği

 Sağlık, doğuştan kazanılan bir haktır ve bu hak DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü) tarafından 2000 yılında “herkese sağlık” sloganı ile vurgulanmıştır. DSÖ sağlık politikalarının tüm Dünyada uygulanabilir olması için sağlık hizmetlerinin daha etkin ve etkili olması gerekmektedir (Bernanke, 2008). Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de sağlık sektöründeki özelleştirme hedeflerinin (yeni, daha etkin tedavi ve tetkikler) sektörün izormorfik (eş-yapılı) baskılara maruz kalan kurumları ile kuramsal olarak mümkün olmadığını yani bunun çelişkili bir hedef olduğunu açıklamaktır. Türkiye’de de tüm Dünya’da olduğu gibi sağlık hizmetlerinde özelleştirme eğiliminin savunucularının önemli söylemlerinden birisi özelleştirme uygulamaları ile insan sağlığının daha kaliteli ve daha ucuz yöntemlerle iyileştirilebileceği bir ortam yaratmaktır. Ancak bilinmektedir ki kurumsallaşmanın unsurlarından olan izomorfik(eş-yapılılık) baskının en önemli dezavantajlarından birisi kurumlarda yaşanan yenilik körlüğü ya da onları yeni ve etkin yöntemlerden uzaklaştırmasıdır. Bu çalışmanın kuramsal kısmında sektörde yoğun olarak gözlenen izomorfik baskı ve Türkiye’de sağlık sektöründe yaşanan özelleştirme çalışmaları ve hedefleri yer alacaktır. Çalışmada düzenleyici kurum olarak Sağlık Bakanlığının uygulamalardaki belirsizliğinin, özel sektör aktörlerini yeni teknoloji ve yöntemlerle insan sağlığını geliştirecek uygulamalara enerji ve finansal kaynak ayırmak yerine, zorlayıcı baskılarla taklitçiliğe ittiği tartımaya açılmaktadır. Bu çalışmada Sağlık Bakanlığı uygulamaları karşısında, sürdürülebilirliğini sağlamak için izomorfik (eş-yapılı) olmak dışında bir tercihi kalmayan özel sağlık işletmelerinin, özelleştirme hedefleri arasında yer alan daha iyi tetkik ve tedavi yöntemlerini sağlayamayacağı, kuramsal olarak tartışmaya açılmıştır.

İzomorfizm (eş-yapılılık) ,

Örgütsel Taklitçilik ,

Kurumsallaşma ,

Özelleştirme ,

Health is a birth-right and this right is emphasized by WHO with the “health for everyone” motto in 2000. There is a need for effective health treatment and efficient patient examination processes to realize WHO’s health policies. The purpose of this paper is to point out that Turkish Healthcare Ministry’s privatization aims are not theoretically realistic and feasible due to isomorphic forms in healthcare organizations. In essence the justification used for privatization in healthcare sector is that, through decentralized operations and services, examination and treatment cost of the services could be better afforded. However it is commonly known that isomorphic pressures stem from disadvantages of institutionalization such as operational blindness and detraction from the new and effective operational approaches. Within this context, the theoretical part of the study will focus on isomorphism and its aims which is frequently observed in the healthcare sector and privatization applications in Turkey. Theoretically it is asserted that uncertainty in Healthcare Ministry’s privatization efforts and applications are pushing private healthcare organizations toward mimetic behavior instead of being innovative to improve human healthcare conditions and quality of life as declared aim of the privatization. In this study it is claimed that the private healthcare organizations in Turkey need to be mimetic and isomorphic to survive against Healthcare Ministry’s privatization efforts. Therefore they are not capable of realizing privatization aims such as improving human healthcare conditions through innovative methods and better patient treatments.

Isomorphism, ,

Organizational Mimetic Behaviour, ,

Institutionalization, ,

Privatization ,