Döviz kuru, mevduat faiz orani, enflasyon ve devlet iç borçlanma senetleri ilişkisi (1994–2008)

Dışa açık ekonomilerde döviz kurlarının oluşumu makro ekonominin en önemli sorunlarından birini oluşturmaktadır. Döviz kuru rejiminin seçimi kurumları, kuruluşları, yatırımcıları, politikaları ve ekonomilerin iç ve dış dengelerini doğrudan ya da dolaylı olarak etkilemektedir. Bu derce önemli olan kur hareketlerinin açıklanması üzerine pek çok ekonometrik model kurulmuş, bu modellerde para arzı, faiz oranları, enflasyon ve çıktı düzeyi başlıca makroekonomik değişkenler olarak ele alınmıştır. Döviz kurundaki oynaklık ile büyüme arasında negatif bir korelasyon olduğu ampirik çalışmalarla ispat edilmiştir. Çalışmada 1994-2008 döneminde döviz kuru belirleyicileri tespit edilmeye çalışılmış, piyasa güçlerinin aktörlüğünde gerçekleşen döviz kuru hareketlerinin etkilendiği temel değişkenlerin seçimi konusunda diğer çalışmalardan farklı olarak DIBS, TEFE ve Mevduat Faiz Oranı gibi bağımsız değişkenler bir arada ele alınmıştır. Belirlenen dönem içerisinde serilerin durağanlığı Genişletilmiş Dickey-Fuller Sınaması ve Phillips-Perron sınaması ile sınanmıştır. Değişkenler arasındaki uzun dönem denge ilişkisi Engle Granger iki aşamalı yöntemi ve Johansen Eşbütünleşme sınaması ile analiz edilmiştir. Ayrıca Döviz kuru ile makro ekonomik değişkenler arasındaki ilişkinin yönü Granger Nedensellik Sınaması ile sınanmıştır. Eşbütünleşme sınaması sonucunda döviz kuru-mevduat faiz oranları, döviz kuru-tefe ve döviz kuru-dibs arasında uzun dönem denge ilişkisinin varlığı tespit edilmiştir. VEC Hata Düzeltme modeli kullanılarak bahsedilen değişkenler arasında uzun dönem denge ilişkisi araştırılmıştır.

Döviz kuru ,

Mevduat faiz oranı ,

Enflasyon ,

TEFE ,

DIBS ,

Granger nedensellik testi ,

Johansen Eşbütünleşme analizi ,

VEC Hata düzeltme modeli ,

 Fixing the Exchange rate is one of the most important problem in open economies, the select of the Exchange rate system effects corporations, institutions, investors, economic policies and external and internal balance of economies directly or indirectly. Many econometric models have been built to explain behaviours of exchange rates. In this model money supply, interest rate, inflation and national output have been surveyed as essential macroeconomic variables. The negative relationship has been emerged between growth rate and movement of exchange rate. In the study, we have tried to identify the foreign Exchange rate determinants in our country in the era between 1994 and 2008; such independent variables as DIBS, TEFE (Wholesale Prices Index), and deposit interest rates are taken into consideration as a whole, and this is different from other studies with respect to the choice of the basic variables by which the foreign exchange rates are effected under the powers existing in the market. The stagnancy of the series during the period that is determined is verified through Expanded Dickey-Fuller Verification and Phillips-Perron Verification. The long-term balance relationships between the variables are examined by utilizing the two-phase Engle Granger method and Johansen Co-integration verification method. In addition, the direction of the relationship between the foreign exchange rate and the macro economic variables is tested by using the Granger causality verification method. As a result of the co-integration verification, it is determined that there is a long-term balance relationship between the foreign Exchange rate and bank deposit interest rates, and the other relationships with this respect are between the foreign exchange rate and TEFE(wholesale price index) and between foreign exchange rate and DIBS. By using the VEC Error Correction Model the long-term balance relationship between the above mentioned variables is investigated.

Exchange rate, ,

Interest rate, ,

inflation, ,

The Wholesale Price Index, ,

Governments bonds, ,

Granger causality test, ,

Johansen co integration analysis, ,

VEC Error Correction Model ,