Tıva kahramanlık destanlarında yarış ve sınamalar

Tıva kahramanlık destanlarındaki sınama ve yarışları; nedenleri, tarafları, oluş biçimleri ve sonuçları açısından değerlendirecek olan bu yazıda, öncelikle Tıva kahramanlık destanlarının konu ve kompozisyon özellikleri ile temel motifleri hakkında kısa bilgi verilecektir. Genel Türk destan geleneği içinde önemli bir yeri olan Tıva kahramanlık destanlarının konu ve kompozisyon özellikleriyle temel motifleri, başta diğer Güney Sibirya Türk topluluklarının destan gelenekleri olmak üzere, Türkistan (Orta Asya) Türk destan gelenekleriyle büyük benzerlikler barındırmaktadır. Tıva kahramanlık destanlarını inceleyen araştırıcılardan S. M. Orus-ool, Tuvinskie Geroiçeskie Skazaniya (Tekstologiya, Poetika, Stil) adlı çalışmasında, kahramanlık destanlarının konu ve kompozisyon yapısı üzerinde de ayrıntılı bir şekilde durmuştur. V. M. Jirmunskiy’in, Tyurkskiy Geroiçeskiy Epos (Moskva 1974) adlı çalışmasında Altay, Hakas ve Şor Türklerinin destanlarını incelediğini fakat söz konusu Türk topluluklarının destan gelenekleriyle aynı köklere sahip olan Tıva destan geleneğini incelemediğini, bu boşluğun kendisi tarafından doldurulacağını ifade eden Orusool, bu boşluğu doldurmak amacıyla hazırladığı çalışmasında, Tıva Türklerinin destanlarının temel bölümleri ya da epizotlarını ve bu epizotlara bağlı temel motifleri şu şekilde tespit etmiştir:

,

Tıva Kahramanlık ,

Destanlarında ,

Yarış ve Sınamalar ,