Ko(y) - fiilinin “izin verme ” işaretleyicisi olarak kullanimlari

Bu çalışmada, ko(y)-fiilinin “izin verme” anlam birimini işaretlediği yapılar üzerinde durulmuştur. Türkçenin tarihî metinlerinde ve yaşayan bazı ağızlarında, hem ko(y)-hem de ko(y)ma-fiillerinin genellikle emir veya istek eklerini almış olan fiillerle birleşmesi sonucunda, ko(y)-+ fiil + emir/istek eki şeklinde bir analitik yapı kurulmuştur. Bunun yanında, sadece ko(y)ma-fiilinin isim-fiil eki-mAK ve yönelme hâli eki+A’yı almış olan bitimsiz fiillerle birleşmesi sonucunda, fiil + -mAK + A + ko(y)ma- ya da unsurların yer değiştirmiş olduğu ko(y)ma- + fiil + -mAK + A şekillerinde analitik yapılar oluşmuştur. Söz konusu bu analitik yapılar, kullanıldığı cümlelerde bir hareketin gerçeklemesine duruma göre “izin verme” ya da “izin vermeme” ifadelerini dile getirme işlevine sahiptir.

İzin Verme ,

Türkçe ,

ko(y) - fiili ,

In this study, it has been put emphasis on the structures which marks the “permitting” morpheme of ko(y)-verb. As a result of the combination of both ko(y)- and ko(y)ma- with the verbs that take the imperative and optative suffixes in the historical texts of Turkish and some living dialects, an analytical structure as ko(y)- +  verb + suffix of imperative/optative was formed. Beside this, as a result of the combination of ko(y)ma- verb with the infinite verbs take -mAK infinitive suffix and +A dative suffix, the analytical structures as verb + -mAK + A + ko(y)ma- or a different form of it as ko(y)ma- + verb + -mAK + A were formed. These analytical structures have the functions of articulating “permitting” or “no permitting” expressions according to verification situation of an action in the sentence.

Permitting, ,

Turkish, ,

Verb of ko(y) - ,