Karadeniz’de enerji ilişkileri: rusya ve türkiye

Karadeniz bölgesinde özellikle Avrasya coğrafyasındaki enerji ilişkilerine baktığımız zaman ABD – AB ve bunların karşısında Rusya’yı görmekteyiz. Rusya bir taraftan Orta Asya ülkelerindeki enerji kaynaklarının kontrolünü ele geçirirken, bir başka yönü ile de yeni projeler sayesinde başta Avrupa ülkeleri olmak üzere birçok ülkeyi kendisine bağımlı hale getirecektir. Bunun içindir ki kendi enerji kaynaklarına sahip olamayan AB ve ABD, enerji alanında Rusya’ya karşı her zaman strateji izlemek zorunda kalacaktır. Böyle bir süreç içinde Türkiye bir taraftan AB ve ABD, Türkiye’ye enerji koridoru görevine sahip olurken diğer taraftan Türkiye’nin de yer alacağı projeler ABD ve AB tarafından maddi olarak desteklememektedir. Siyasi açıdan AB ve ABD’nin Türkiye’yi dışarıda bırakmaları Türkiye’nin bu konuda sahip olduğu enerji koridoru olma yönündeki görevini sekteye uğratacaktır. Bunun içindir ki Türkiye bir taraftan enerji kaynakları ve enerji bulmada çeşitli yollar denemeye giderek Rusya ile enerji alanında işbirliği yapmaktan çekinmemelidir. Nitekim, Türkiye, Nabuco projesi değil de Rusya ile Mavi Akım-2 Projesi üzerinde misyon sahibi olsaydı bu bölgede etkinliği çok daha farklı olabilirdi. Bununla beraber Avrasya coğrafyasında enerji alanında verilen mücadeleye baktığımız zaman, Türkiye ile Rusya arasında daha yakın diplomatik ilişkilerin kurulduğuna tanık olmaktayız. Bunun nedeni ise 2008 yılında meydana gelen Kafkasya savaşı olmuştur. Bu süreçten sonra Karadeniz ilgi alanı haline gelirken Rusya’dan Avrupa’ya uzanan boru hattı da etkili olacaktır. İki ülke arasındaki ticaret hacmi 17 milyar dolar civarında olup, taraflar 2008’e kadar bu rakamı 25 milyar seviyesine çıkarmayı planlamaktadırlar. Yine Türk şirketlerinin Rusya’nın birçok bölgesinde faaliyet göstermeleri ve ekonomik ilişkilerin gelişmesine katkıda bulunurken, diğer taraftan da Soğuk Savaş’tan kalmış olan taraflar arasındaki soğukluğun giderilmesini sağlayacaktır. Türkiye, bu bölgedeki enerji kaynaklarının Batı’ya ulaştırılmasında önemli bir çıkış noktası olma özelliğini elde edecektir. Nitekim Bakü – Ceyhan Petrol boru hattı Kafkaslar ve Orta Asya’da etkinliğini artıran Türkiye bölgede siyasi ve ekonomik dengeleri etkileyebilecek önemli bir konuma da sahip olacaktır. Aynı zamanda iki ülke arasındaki tarihî ve kültürel ilişkiler, her iki ülkeyi de Batı ile Doğu arasında stratejik merkez konuma getirecektir.

Karadeniz ,

Türkiye ,

Rusya ,

enerji ,

enerji stratejileri ,

The dynamics of international energy politics of the Black Sea region, especially when evaluated in a Eurasian context, has brought Russia, and the EU and the USA to the fore as main actors. Russia, while gradually taking control of the energy resources in the Central Asian countries, is determined to make other countries, the European countries in particular, become more dependent on her by means of new energy projects. The EU countries and the USA, because they do not possess adequate energy resources to sustain themselves, will always need to act strategically against Russia in energy politics. In this conjuncture, the EU and the US use Turkish territories as an energy corridor but do not support any energy projects that would involve Turkey. This policy will have political implications as it will hamper Turkey’s role in providing an energy corridor for the other regions. Therefore, Turkey should continue searching for new ways to find energy resources while at the same time try alternative means to cooperate with Russia in the energy field. If Turkey were a part of the Russian Blue Stream-2 project instead of the Nabucco Project its strategic weight in the region would be of different nature. On the other hand, it is observed that recently Turkey and Russia establish closer diplomatic relations in the context of energy rivalry in the Eurasian region. The armed conflicts of 2008 in the Caucasian region played an important part in the change of relations. After the conflicts Black Sea region became a hot spot in international politics and Russian pipeline to Europe began to gain importance. The trade volume between Russia and Turkey is around 17 million dollars, the figure is expected to rise to 25 million dollars by 2018. The Turkish companies operate in several parts of Russia and contribute both improving the economic relations and eliminating the remnants of distant political relations of the Cold War Era. Improved relations will help Turkey to become one of the important outlets in the energy transport to Europe. With Baku-Ceyhan Turkey will be a more important actor in influencing the political and economic balances in the region as it increases its activities in the Caucasus and Central Asia. The improvement of historical and cultural relations between Russia and Turkey will convert both countries into strategic centers between East and West.

Black Sea, ,

Turkey, ,

Russia, ,

energy, ,

energy strategies ,